Op 20 februari verschijnt de herdruk van Grondvuur! Dit bijzondere boek gaat over de bombardementen op Nijmegen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het is een stukje van de geschiedenis waar je niet zo vaak over hoort. Er vielen achthonderd doden en duizenden gewonden, en de impact is enorm – ook nog lang na de oorlog.

In Grondvuur laat Mirjam Gielen zien hoe de gebeurtenissen effect hebben op drie verschillende generaties van één familie. Het verhaal gaat over Julia, die brieven vindt van haar oma die ze schreef tijdens de oorlog. Julia ontdekt een oud familiegeheim in de brieven en gaat op onderzoek uit. Alleen houdt haar oma haar mond stijf dicht en ook haar moeder laat niets los. Wat doe je als het verleden zo nadrukkelijk aanwezig is, maar niemand erover praat?

Om het boek wat extra aandacht te geven, staken we het in een gloednieuw jasje. In dit interview vragen we Mirjam naar het schrijfproces van Grondvuur, waarom je dit boek volgens haar zeker moet lezen en natuurlijk willen we ook weten wat ze van het nieuwe omslag vindt!

Ik wilde al veel langer een boek over de Tweede Wereldoorlog schrijven, maar zolang mijn moeder nog leefde was ik bang dat het voor haar teveel nare herinneringen zou oproepen. Ik schreef in die tijd vooral kinderboeken en fantasy. Na mijn moeders overlijden begon het idee opnieuw te leven en kreeg het steeds meer vorm.

In mijn familie is veel gebeurd tijdens de oorlog, maar ook in die van mijn man. Mijn ouders spraken vaak over de oorlog, vooral mijn moeder. Het speelde een grote rol in ons gezinsleven. Ook was ze soms heel angstig, vooral als een vliegtuig toevallig laag overvloog. Tegenwoordig zou ze de diagnose PTSS gekregen hebben. In de familie van mijn man werd juist helemaal nergens over gesproken, maar de schade door het trauma was daar zeker ook.

Oorlogstrauma, zwijgen en generaties.

Ik heb veel research gedaan en stapels boeken gelezen. Want bij zo’n verhaal in een historische setting moeten de feiten wel kloppen, ook al is het verhaal zelf fictief. Ik heb ook met wat oudere familieleden gesproken en naar hun herinneringen gevraagd. Langzaam werd het verhaal in mijn hoofd steeds helderder. Om de drie generaties goed the mixen en de informatie voor de lezer steeds op het juiste moment te brengen, heb ik (geholpen door mijn redactrice) gewerkt met geeltjes voor iedere scène die ik op een groot vel heen en weer schoof net zolang tot ik de goede volgorde had. Al met al heeft het schrijfproces wel een paar jaar geduurd.

Ik vond het schrijven over mijn eigen generatie het leukste (gestudeerd in de jaren tachtig) omdat ik makkelijk de sfeer kon oproepen. De oorlogsgeneratie was wel het interessantste, omdat ik door het schrijven leerde om verder te kijken dan de verhalen uit mijn jeugd.

Omdat het een aspect van de oorlog belicht wat nog niet zo heel vaak aan de orde is gekomen, namelijk het effect van oorlogstrauma’s op latere generaties. Maar ook omdat het bombardement op Nijmegen (22 februari 1944) nog steeds vrij onbekend is terwijl de schade enorm was.

Ik hoop dat ik met het boek kan aangeven dat goed en fout in een oorlog niet zo simpel liggen. En ook dat trauma’s, door een oorlog of door iets anders, enorme invloed op iemands leven kunnen hebben, maar ook op hun kinderen en zelfs kleinkinderen. Praten over wat je hebt mee gemaakt is heel belangrijk, anders gaat zo’n trauma ondergronds en heb je geen grip meer op de schade die het kan aanrichten.

Ik ben in ieder geval heel blij dat er een nieuwe uitgave komt. Ik kreeg veel goede en leuke reacties op het boek en het is mooi dat nog nu meer mensen kennis kunnen maken met het boek. Ik was toen het uitkwam heel tevreden met het omslag. Toch bleek het achteraf minder aansprekend, misschien omdat je de tekeningen die er op stonden eigenlijk pas begreep als je wist waar het boek over ging.

Dit omslag heeft een hele sterke en treffende sfeer. De kleuren suggereren meteen dat het om een historisch verhaal uit de vorige eeuw gaat. Er spreekt meer emotie uit en daardoor is het directer en pakt het je meer.

Ik heb/had meerdere ideeën voor een historische roman, maar geen van die ideeën is echt gaan groeien in mijn hoofd. Sommige kwijnen helemaal weg, daar ga ik niets meer mee doen. Anderen sluimeren nog wel, dus dat kan altijd nog wat worden. Dat kun je helaas niet dwingen. Zeker als je er veel werk aan gaat hebben, omdat je een berg research moet doen bijvoorbeeld, moet je zeker weten dat het verhaal sterk genoeg is om er een paar jaar mee te leven.

In de tijd dat ik het boek schreef was ik ter afwisseling ook bezig met handwerken: haken, borduren en plantaardig verven. Dat is een eigen leven gaan leiden op mijn andere Instagram-account en nu ben ik daar heel druk mee. Maar ik voel me nog steeds een schrijfster, dus wie weet…

Bedankt voor het beantwoorden van onze vragen, Mirjam!

Ben je nieuwsgierig geworden naar Grondvuur? Bestel het boek hier en lees het meteen op 20 februari!