Deze week verscheen Alma, het YA-debuut van Sander Meij, dat de vluchtelingen aan de Texaanse grens een gezicht geeft. Hoogste tijd om de auteur beter te leren kennen en meer over Alma te weten te komen! Benieuwd naar de inspiratie en de verhalen achter het boek? Lees dan verder!

Ik hou van literaire boeken met een of meerdere goede twists en quirks, in de betekenis van onverwachte elementen. Ik hou ervan om door een boek verrast te worden, bijvoorbeeld door een pratende kikker waar je dat totaal niet verwacht, omdat je denkt een realistische, natuurgetrouwe roman te lezen.

Alma was een boek dat ik móét schrijven van mezelf. Ghostwriting en vertalen is leuk, maar de echte persoonlijke noodzaak erachter ontbreekt een beetje. Die boeken komen niet echt voort uit mezelf, dat is meer een kwestie van: ‘u vraagt, wij draaien,’ terwijl Alma voortkomt uit mijn eigen drijfveren.

Rauw, spannend en realistisch

Aanleiding waren de beelden van kinderen die bij de Mexicaans-Amerikaanse grens van hun ouders werden gescheiden en in kooien in sporthallen werden opgesloten. Ik vond én vind dat barbaarse praktijken. Dit waanzinnige beleid van de Amerikaanse overheid hield me in zijn greep en liet me niet los. En ik vond óók dat iedereen in Nederland moest weten dat dit het officiële beleid van de overheid was in het land waar onze sociale media, streamingdiensten, smartphones, elektrische auto’s, gamecomputers, films en series vandaan komen.

In de loop van twee jaar heb ik zoveel mogelijk aantekeningen en notities gemaakt. Soms noteerde ik verhalen van mensen die ik sprak op feestjes of bij andere gelegenheden. Heel sociaal was dat soms niet van mij, want het betekende soms dat ik veel op mijn telefoon aan het tikken was. Maar ik wilde de details niet vergeten en dat betekende dat ik vaak meteen een bepaalde anekdote moest vastleggen.

Ik heb al die aantekeningen aangevuld met nuttige informatie uit kranten, tijdschriften en talkshows. Ik heb me natuurlijk ook goed verdiept in de flora en fauna van Honduras en Guatemala en ben op bezoek geweest in de grensstad Tijuana, Mexico, waar ik de situatie bij de grensovergang goed in me heb kunnen opnemen.

Al die elementen heb ik vervolgens in Alma verwerkt. En om het plaatje compleet te krijgen, merkte ik al gauw dat het leven in een Amerikaans vluchtelingenkamp ook in het boek aan bod moest komen. Om dat goed in het verhaal te laten passen, worden de hoofdstukken die zich in het heden afspelen, afgewisseld door hoofdstukken die zich in het verleden afspelen. Dat verleden eindigt tenslotte bij het heden, waardoor die twee tijdlijnen in het boek uiteindelijk bij elkaar komen.

Alma is bijna zestien, ze is slim en nieuwsgierig en wil graag meer van de wereld zien, maar is nog nooit in het buitenland geweest. Ze is daarom best jaloers op haar moeder, die met een beurs voor een jaar naar de VS is vertrokken, om daar een diploma te halen waarmee ze in Honduras een betere baan kan krijgen. Alma heeft een broer die een jaar jonger is dan zij. Het zou kunnen dat hij iets met een drugsbende te maken heeft, maar het fijne weet Alma er niet van. Hun vader is loonwerker en wordt vaak voor meerdere dagen ingehuurd voor de bouw van telefoonmasten op het platteland. In de praktijk komt het erop neer dat Alma zorgt voor haar broer en twee vrienden.

Uit de talloze schrijnende verhalen van jonge, vrouwelijke vluchtelingen uit de Noordelijke Driehoek (dat zijn El Salvador, Guatemala en Honduras) en Trumps huiveringwekkende vluchtelingenbeleid.

Dat vind ik moeilijk om te zeggen, maar er is een moment dat Alma haar moeder terugziet. Omdat je op dat moment als lezer al weet wat ze allemaal heeft meegemaakt, is dat een aangrijpend weerzien.

Dat dingen die voor veel van ons misschien heel vanzelfsprekend lijken, dat lang niet voor iedereen zijn. Jezelf veilig kunnen voelen in je eigen huis, je ouders die er voor je zijn of naar school kunnen gaan, zijn voor miljoenen medemensen verre van vanzelfsprekend.

Poe, dat is moeilijk kiezen! Ik zou graag nog boeken voor jongeren willen schrijven over onderwerpen die me na aan het hart liggen, maar die onderbelicht blijven in het Nederlandse nieuws. Bijvoorbeeld over de gevolgen van klimaatverandering waar veel landen nu al mee te maken hebben. Of over de hier bijna vergeten oorlog in Jemen. Maar ook over lichtere onderwerpen, zoals in onze ogen bizarre elementen uit het dagelijks leven van het Midwesten van de VS, waar ik twee jaar gewoond heb.

In Nederland wonen of in de Verenigde Staten?

Nu: Nederland. Als ik oud ben: de Verenigde Staten

Vakantie in Noord-Amerika of Midden-Amerika?

Dit is niet te doen! Maar goed, ik weet niet hoe veilig het op bepaalde plekken in Midden-Amerika is, dus voor nu dan maar: een National Park in Noord-Amerika.

Een goed boek met een open einde of een middelmatig boek zonder open einde?

Deze is makkelijk: een goed boek met een open einde natuurlijk!

Liever dichten of liever schrijven?

Hm, is dichten geen schrijven?

Daar heb je een punt ;). Nooit meer lezen of nooit meer schrijven?

O, wat een kwelling is deze vraag! Maar ik ben een te grote liefhebber van andermans boeken, dus dan moet ik toch kiezen voor nooit meer schrijven. Hoewel schrijven is óók een eerste levensbehoefte, dus ik zal hoe dan ook hierna gehavend door het leven moeten gaan. Gelukkig is dit maar een interview…